Artykuł

Corocznie obchodzony jest w początkach października Dzień Papieski. Z tejże okazji nie tylko na gmachach użyteczności społecznej, lecz również i na prywatnych budynkach mieszkalnych eksponowane są flagi „papieskie”; są one również podnoszone - najczęściej wraz z flagami polskimi - na wolno stojących masztach.

Łowicki samorząd miejski posiada na Starym Rynku trzy miejsca do ekspozycji flag watykańskich. Są to trzy maszty przy monumentalnym pomniku Jana Pawła II, cztery maszty przy magistracie (od wschodniej strony bazyliki) oraz budynek łowickiego ratusza.

W każdym z wymienionych tu miejsc flagi te winny być eksponowane w innym, określonym porządku.

Niestety, wiedza o watykańskich weksyliach jest w naszym społeczeństwie wręcz znikoma, a o zasadach ekspozycji flag, czyli o Etykiecie Flagowej mogą opowiadać jedynie nieliczni weksylolodzy.

Wyjaśnijmy zatem elementarne zagadnienia.

W przypadku ekspozycji flag watykańskich z biało-czerwoną flagą państwową Rzeczypospolitej - obowiązuje ekspozycja flagi państwowej Watykanu - jako równorzędnej dla państwowej flagi RP.

Flaga państwowa Watykanu
Płachta flagi dzielona w połowie w słup (tj. pionowo); prawy słup (przydrzewcowy) - barwy żółtej, słup lewy (przy wolnym liku) - barwy białej, zaś w nim godło herbu państwowego Watykanu (dwa skrzyżowane Klucze Piotrowe zwieńczone triarą).

Nie bez powodu w pierwszym zdaniu niniejszego wstępu użyliśmy określenia flagi „papieskie” pisząc nawet drugi człon tegoż określenia w cudzysłowiu. Jest to bowiem określenie potoczne, nie mające pokrycia w rzeczywistości.

W społecznym obiegu funkcjonuje wzór flagi o barwach żółto-białych ułożonych w pas - analogicznie jak we fladze państwowej Rzeczypospolitej.

Flaga o barwach papieskich
Płachta dzielona w połowie w pas; pas górny - barwy żółtej, zaś pas dolny - białej.

Wprawdzie barwy żółto-białe uznane zostały za papieskie barwy na początku XIX w przez Papieża Piusa VII, jednakże flaga o tych barwach ułożonych w pas nie jest oficjalnym weksylium Watykanu! Jest ona używana jedynie zwyczajowo na obszarze państw Europy Środkowej. Dodajmy, iż dość często spotykamy tego typu flagi o odmiennie, a więc nieprawidłowo, ułożonych barwach, gdzie pas górny nosi barwę białą, a dolny barwę żółtą - co sprzeczne jest z hierarchią barw papieskich, w której barwa żółta jest nadrzędna nad barwą białą.

W praktyce mamy do czynienia jeszcze z jednym typem flag „papieskich”, a mianowicie z flagami o barwach ułożonych w słup, na których w miejsce godła herbu Watykany umieszczany jest osobisty herb papieża. Takie flagi w postaci małych chorągiewek (drukowanych na tkaninie lub tez na papierze) były powszechnie spotykane podczas wszystkich papieskich pielgrzymek do Polski - zarówno podczas pielgrzymek Jana Pawła II, jak i podczas pielgrzymki Benedykta XVI. Dodajmy, że powyższe weksylia nie są oficjalnym symbolami Watykanu, a były one sporządzane i używane spontanicznie przez społeczeństwo z szacunku dla papieskiego pielgrzyma i dla podkreślenia społecznej gościnności.

Chorągiewki papieskie
(po lewej - z pielgrzymki Jana Pawła II, po prawej - z pielgrzymki Benedykta XVI)

Praktycznie nie ma w Polsce żadnych publikacji dotyczących flag Watykanu, dlatego też niżej zamieszczamy kopię bodajże jedynej z ostatnich lat notatki prasowej poświęconej temu zagadnieniu. Zauważmy przy tym, że historia watykańskich weksyliów liczy sobie kilkaset lat i jest niezwykle interesująca - ale to temat na inną okazję.

Flaga państwa Watykańskiego

Państwo Watykańskie – najmniejsze państwo świata – ma również swoją flagę. Ponieważ z okazji różnych uroczystości przystrajamy budynki i ulice odpowiednimi do okazji flagami, warto wiedzieć, jak wygląda i jaki rodowód historyczny ma flaga Watykanu, zwłaszcza że – jak sygnalizują nasi Czytelnicy – spotka się tutaj czasem nieprawidłowości. Kolory żółty i biały uznane zostały za kolory papieskie przez Piusa VII na początku XIX wieku. Natomiast oficjalna flaga Watykanu została zaakceptowana w 1929 r. na mocy traktatów laterańskich zawartych między Stolicą Apostolską a Królestwem Italii. Po raz pierwszy podniesiono ją 8 czerwca 1929 r. Flaga jest żółta-biała, tzn. tworzą ją dwa pionowe pola o równych kształtach i wymiarach. Pole po stronie lewej (czyli od strony drzewca) jest żółte, pole po prawej – białe. Na białym polu umieszczone są klucze św. Piotra, związane czerwonym sznurem, nad nimi widnieje papieska tiara. Klucze św. Piotra również różnią się kolorami: jeden jest srebrny, a drugi złoty, natomiast tiara ma kolor złoty. Najczęściej stosowany wymiar flagi to 100 cm na 100 cm.

Dość często spotykaną nieprawidłowością jest umieszczanie kolorów flagi watykańskiej w układzie poziomym, z kolorem białym u góry. To automatyczne przeniesienie układu barw stosowanego na fladze polskiej jest dużym nieporozumieniem. Nikt z nas nie czułby się dobrze, gdyby kolejność barw na naszej fladze narodowej bądź ich układ zostały zmienione. Warto uświadomić sobie, że odwrócenie kolejności barw polskiej flagi sprawia, że staje się ona flagą księstwa Monako, natomiast zmiana układu pół z poziomego na pionowy powoduje, że brak jej tylko krzyża św. Jerzego, by stała się flagą Malty.

Źródło: NIEDZIELA. Tygodnik Katolicki