40 lat temu: Historyczne zimowe wejście na Dhaulagiri Kukuczki i Czoka

21 stycznia 1985 roku polscy alpiniści Andrzej Czok i Jerzy Kukuczka dokonali przełomowego wyczynu, stając się pierwszymi ludźmi w historii, którzy zimą stanęli na szczycie Dhaulagiri (8167 m n.p.m.). Było to trzecie w historii zimowe wejście na 8000-metrowy szczyt, potwierdzające niezwykłą dominację Polski we wspinaczce zimowej na dużych wysokościach. Ówczesne osiągnięcie jeszcze bardziej ugruntowało pozycję Polski w czołówce wspinaczki górskiej w najbardziej ekstremalnych warunkach na Ziemi.

Polscy pionierzy

Rekord Polski we wspinaczce zimowej był już imponujący. Zaledwie pięć lat wcześniej, 17 lutego 1980 roku, Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy jako pierwsi wspinacze stanęli zimą na szczycie Mount Everest (8850 m n.p.m.). Następni byli Maciej Berbeka i Ryszard Gajewski, którzy 12 stycznia 1984 r. pomyślnie wspięli się na Manaslu (8156 m n.p.m.). Te wczesne triumfy były zwiastunem polskiej rewolucji alpinistycznej, która trwała przez lata 80. XX wieku, a na czele nacierali wspinacze tacy jak Kukuczka.

Wejście na Dhaulagiri

Podróż na szczyt Dhaulagiri rozpoczęła się w przenikliwym mrozie 20 stycznia 1985 r., kiedy Kukuczka, Czok i Mirosław Kuraś rozbili obóz na wąskiej platformie lodowej na wysokości 7000 metrów. W nocy doszło do nieszczęścia, gdy w ich namiot zeszła lawina, co zmusiło Kurasia do wycofania się do niższego obozu. Pomimo odmrożeń na palcach Kukuczka i Czok z determinacją parli do przodu, ostatecznie docierając na szczyt Dhaulagiri 21 stycznia około godziny 15:30.

Ciężkie zejście

Zejście było równie niebezpieczne. Odmrożenia Czoka pogłębiły się i w trybie pilnym został ewakuowany w celu leczenia, gdzie konieczna była amputacja części palców. Mimo to Kukuczka kontynuował swoją podróż i dołączył do innej polskiej drużyny, która wspięła się na Cho Oyu (8201 m), gdzie 15 lutego 1985 r. osiągnęła kolejny zimowy sukces. Było to czwarte zimowe wejście Polski na 8000-metrowy szczyt w krótkim czasie pięciu lat.

Dominacja Polski w latach 80

Zdobycie Dhaulagiri było nie tylko osobistym triumfem Kukuczki i Czoka; był to znaczący krok w historii wspinaczki zimowej w Polsce. W latach 1980–1988 polscy wspinacze dokonali pierwszych zimowych wejść na siedem ośmiotysięczników, co stanowi rekord, który utrzymuje się do dziś i obejmuje w sumie dziewięć pierwszych zimowych szczytów. Ta złota era polskiego alpinizmu nie ma sobie równych w historii eksploracji wysokogórskiej.

Trwające dziedzictwo

Niezwykłe osiągnięcia Polski we wspinaczce zimowej wciąż odbijają się echem po dziś dzień. Ponieważ pozostały już tylko trzy szczyty – Makalu, Gasherbrum II i Nanga Parbat – które mają zostać zdobyte zimą przez wspinaczy z innych krajów, polskie dziedzictwo pozostaje nienaruszone. Obchodząc 40. rocznicę wejścia na Dhaulagiri, pamiętamy odwagę, umiejętności i determinację wspinaczy takich jak Kukuczka i Czok, których wysiłki ukształtowały historię alpinizmu w najtrudniejszych warunkach znanych człowiekowi.