Gdy nad Polską zapada chłód końca listopada, wigilia św. Katarzyny – zwana lokalnie „Katarzynkami” – tchnie życie w odwieczne zwyczaje przesiąknięte romantycznym oczekiwaniem. Ta kapryśna tradycja, obchodzona 24 listopada, pozwala młodym kawalerom ujrzeć swoje romantyczne przeznaczenie poprzez zabawne rytuały wróżbiarskie, łączące koleżeństwo, folklor i śmiech.
Noc wróżenia
W wigilię Świętej Katarzyny polscy kawalerowie zanurzają się w rytuałach mających na celu odkrycie wskazówek na temat ich przyszłych małżonków. Poprzez nalewanie wosku, ukryte symbole i prorocze zabawy uczestnicy szukają wskazówek na temat cech i tożsamości swoich przyszłych narzeczonych. Uroczystość rozpoczyna się recytacją wiersza, w którym przywołuje się przewodnictwo Świętej Katarzyny i przygotowuje grunt pod czarujące atrakcje wieczoru:
“Hej! Kasiu, Katarzynko
Gdzie szukać cię dziewczynko?
Wróżby o ciebie zapytam
Czekaj – wkrótce zawitam!”
Jedna z popularnych tradycji obejmuje umieszczanie małych przedmiotów pod poduszkamitakie jak pióra lub części kobiecego ubioru, które według wierzeń przywołują prorocze sny. Inny dotyczy wróżenie imiongdzie losowane są karty z imionami kobiet, sugerujące tożsamość przyszłego partnera.
Gry losu
Wróżenie osiąga swój szczyt dzięki grom losowym, które oferują symboliczne interpretacje przyszłego życia. W grze z pucharami ukryte pod nimi przedmioty reprezentują małżeństwo, bogactwo, sukces zawodowy lub stagnację, a każdy kawaler nie może się doczekać, co przyniesie los. Te beztroskie zwyczaje wywołują śmiech i spekulacje, budując poczucie wspólnoty wśród uczestników.
Katarzynki kontra Andrzejki
Co ciekawe, Dzień Świętej Katarzyny jest męskim odpowiednikiem Dnia Świętego Andrzeja, obchodzonego 29 listopada. O ile „Katarzynki” tradycyjnie adresowane są do młodych mężczyzn, o tyle „Andrzejki” były kiedyś zarezerwowane dla młodych kobiet. Z czasem jednak obydwa święta rozrosły się i zapraszają zarówno mężczyzn, jak i kobiety, zjednoczonych w pogoni za romantycznymi objawieniami.
Zwyczaje „Andrzejek” nawiązują do tematyki „Katarzynek” z własnym zestawem zabaw wróżbiarskich. Wosk przelewający się przez klucz, symboliczne plamy atramentu i unoszące się w powietrzu sny z papieru należą do wspólnych tradycji łączących oba święta, oferując wgląd w miłość i przeznaczenie.
