3 stycznia 1661 roku w mieście Krakowie nastąpił przełomowy moment w dziejach mediów polskich wraz z publikacją pierwszego numeru „Dziennika”. Merkuriusz Polskinajstarszy polski periodyk. Jego ambitny tytuł, „Merkuriusz Polski dzieje wszystkiego świata w sobie zamykającym dla informacji pospolitej” („Polski Merkury zamykający historię całego świata do wiadomości publicznej”) odzwierciedlało misję gazety polegającą na dostarczaniu czytelnikom wiadomości i spostrzeżeń z całego świata.
Nazwa „Merkuriusz” czerpie inspirację z Merkurego, rzymskiego boga komunikacji i handlu, co stanowi ukłon w stronę europejskiej tradycji nadawania czasopismom imienia bóstwa kojarzonego z szybką wymianą informacji. Podobne publikacje z epoki, np. Szkocji Merkuriusz Kaledoniusz lub Anglii Merkuriusz Brytyjskipodzielił się praktyką.
Stworzenie Merkuriusz której przewodziła królowa Maria Luiza Gonzaga, żona króla Jana II Kazimierza, co dowodziło królewskiego zaangażowania na rzecz wspierania świadomego społeczeństwa. Publikacja pod redakcją Hieronima Pinocciego, polsko-włoskiego pisarza i krakowskiego drukarza Jana Aleksandra Gorczyna, umożliwiła wgląd w sprawy królewskie, wojny, traktaty i plany polityczne.
Gazeta wydawana co tydzień lub co dwa tygodnie ukazywała się w małych nakładach po 100–200 egzemplarzy, po cenie 10 groszy za numer. Wydawane początkowo w Krakowie, po 38. numerze redakcja przeniosła się do Warszawy. Chociaż pod tytułem zawierał standardowe wydania Merkuriusz Polski Ordynaryjnywydania specjalne, oznaczone jako Ekstraordynaryjnyzawierało treści uzupełniające, takie jak oficjalne dokumenty lub pisma.
Pomimo ambitnego zakresu, Merkuriusz Polski zaprzestała publikacji w tym samym roku, w którym rozpoczęła, a ostatni 41. numer ukazał się 22 lipca 1661 r. Gazeta miała także swój międzynarodowy odpowiednik, Kontynuacja Mercurio Polaccoadresowany do odbiorców zagranicznych, choć o innej treści.
Wieki później, Merkuriusz Polski został na krótko wznowiony jako tygodnik polityczny w Warszawie w latach 1933-1939 przez Władysława Zambrzyckiego, a w 1978 wznowiony w formie książkowej przez Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Choć krótkotrwały, Merkuriusz Polski pozostaje symbolem bogatego dziedzictwa dziennikarskiego Polski i nieustannego pogoni za wiedzą, jak podsumowano w pierwszym wstępniaku: „Jedynym pokarmem ludzkiego umysłu jest wiedzieć i uczyć się jak najwięcej: dzięki temu jest on nakarmiony, zachwycony i zadowolony”.
