Szokujący błąd w logistyce wojskowej wzbudził wśród polskich legislatorów i obywateli głębokie zaniepokojenie bezpieczeństwem narodowym po ujawnieniu, że 200 min przeciwpancernych o masie ponad 2,2 tony podróżowało po kraju przez 11 dni w niezabezpieczonym cywilnym wagonie kolejowym. Incydent wywołał oburzenie, a oskarżenia o zaniedbania i złe zarządzanie skierowano pod adresem władz wojskowych i rządu.
Kontrowersje rozpoczęły się w lipcu ubiegłego roku, kiedy z Hajnówki we wschodniej Polsce odjechał pociąg z minami przeciwpancernymi, kierując się do Mostów pod Szczecinem na zachodzie. Pomimo dotarcia do miejsca przeznaczenia 4 lipca, miny zostały nieprawidłowo obsłużone podczas rozładunku przez nieprzeszkolony personel i tymczasowo pozostawiono je odsłonięte na rampie. Kilka dni później odkryto, że brakuje pięciu palet min.
Po intensywnych poszukiwaniach zaginiony wagon odnaleziono z dala od planowanej lokalizacji – zaparkowany w magazynie meblowym niedaleko Orli, małego miasteczka w północno-wschodniej Polsce. Odkrycie 200 zagubionych min przemieszczających się przez obszary cywilne bez odpowiedniego zabezpieczenia zrodziło poważne pytania dotyczące nadzoru wojskowego i bezpieczeństwa narodowego.
„Bezprecedensowe wydarzenie w historii NATO”
Podczas konferencji prasowej posłowie PiS Andrzej Śliwka i Zbigniew Bogucki potępili incydent jako „skandaliczny” i „bezprecedensowy”. Śliwka skrytykował kierownictwo SKW pod dowództwem gen. Stróżyka, zarzucając mu skupianie się na programach politycznych, a nie na krytycznych środkach bezpieczeństwa.
„To sytuacja, która zagraża życiu niezliczonej liczby osób. Takie zdarzenia nigdy nie miały miejsca w innych krajach i nie powinny mieć miejsca w państwie członkowskim NATO, zwłaszcza graniczącym ze strefą konfliktu” – stwierdziła Śliwka. Apelował o rozliczenie, zapewniając, że gdyby minister Tomczyk miał „minimum przyzwoitości”, natychmiast podałby się do dymisji.
Śliwka zarzuciła także Ministerstwu Obrony Narodowej rozproszenie uwagi przez konflikty polityczne, podkreślając zwłaszcza rzekome zaabsorbowanie ministra Tomczyka wspieraniem kampanii politycznej swojego kolegi Rafała Trzaskowskiego.
Zaniedbanie i „brak nadzoru”
Bogucki zgodził się z obawami Śliwki, podkreślając krytyczne awarie w łańcuchu dowodzenia i protokołach bezpieczeństwa. Postawił kilka pytań bez odpowiedzi: „Gdzie był cywilny nadzór nad wojskiem? Gdzie był minister, SKW i Żandarmeria Wojskowa? Jak tak ważny zasób mógł pozostać bez ochrony przez tak długi czas?”
Ustawodawca zwrócił także uwagę na szersze implikacje incydentu w kontekście trwającego konfliktu na Ukrainie, podkreślając zwiększone ryzyko dla bezpieczeństwa narodowego. „Te miny, zdolne zniszczyć dwa drapacze chmur, krążyły po Polsce bez kontroli, a nasza sytuacja geopolityczna wymaga maksymalnej czujności” – powiedział. „To nie tylko skandal; jest to kryzys bezpieczeństwa narodowego.”
Szersze konsekwencje polityczne
Incydent wywołał oskarżenia o systemowe zaniedbania polskiego rządu i wojska. Bogucki zarzucił władzom, że przedkładają polityczne polowania na czarownice nad wypełnianie swoich obowiązków. „Osoby odpowiedzialne za nadzór wydają się bardziej skupione na prześladowaniu opozycji niż na zapewnieniu bezpieczeństwa naszym obywatelom” – zauważył.
Odpowiedzi na żądania społeczne
Doniesienia te sprawiły, że wielu Polaków domagało się przejrzystości i odpowiedzialności. Opozycja wezwała do wszczęcia niezależnego śledztwa, a analitycy polityczni sugerują, że skutki tego incydentu mogą znacząco wpłynąć na zaufanie społeczne do rządu przed nadchodzącymi wyborami.
