Artykuł
Polski sztandar w Sewilli
dr Władysław Serwatowski
W Kaplicy Królów Katedry w Sewilli, po lewej stronie głównego ołtarza, można zobaczyć wielobarwny sztandar z falistym skrajem swobodnym. Obiekt ten chroniony jest razem z kilkoma innymi sztandarami szklaną taflą witryny. Wyblakłe, żółte frędzle płatu, kiedyś zapewne złote, zamykają brokatowy bławat dzielony pionowo barwami niebiesko-biało-czerwoną. Na jego białej, centralnej części, na żółtawych aplikacjach widać wyraźne napisy niebieskimi wersalikami: Republique Française na górze i Légion Polonaise w dolnej części. W tym pasie czytelny jest również wizerunek wysokiej czapki wojskowej białej, buławy? z trąbką skrzyżowanej nad dwoma gałązkami dębiny i lauru. W rogach płatu dominują cztery wieńce aplikowane; w środku wieńca w złotym polu napis - duże I E oraz Scadron na aplikacji srebrnej. Sztandar ten to trofeum zdobyte przez Hiszpanów na armii francuskiej w wojnie Niepodległości 1807-1812. W sewilskiej katedrze znajduje się jedyny sztandar dotyczący Polski, który dzięki starannej i odpowiedniej konserwacji sprawia wrażenie dobrze zachowanego, mimo iż jest stale eksponowany w miejscu masowo odwiedzanym - z racji historycznych i kultowych.
Leopold Stampa Piñeiro, ambasador Hiszpanii w Indonezji, w opublikowanym artykule o polskim sztandarze "El Estandarte Polaco de la Catedral de Sevilla" przypomina, że pierwsza wzmianka o tym weksylium pochodzi z pracy historyka sewilskiego José Gestoso Pérez z 1889, który zasłynął monografią zatytułowaną "Un recuerdo de la batalla de Bailen". Autor opisuje zdobycie przez Hiszpanów sztandaru polskiego oddziału pułku strzelców lekkokonnych, przypisując temu zdarzeniu miejsce w bitwie pod Bailén. Oddział liczył wówczas ok. 800 polskich strzelców - podaje marszałek polowy José de Lardizábal i sugeruje, że sztandar Polaków Hiszpanie zdobyli dopiero 16 maja 1811 roku w Bitwie pod Murcią, po śmierci francuskiego generała Verle.
Historycy hiszpańscy uznają, że oddział lekkokonnych strzelców polskich w Hiszpanii figurował także jako Legión del Vistula (Legion Wisła) i gromadził ochotników z wcześniej rozbitych jednostek walczących pod polskimi barwami. W innych dokumentach, podaje Gestoso Pérez, oddział nazywano Lanceros del Vistula, czyli Strzelcy znad Wisły. O formacji strzeleckiej polskiego oddziału świadczy też wspomnienie Antonio Burriela, generalnego adiutanta Szefa Sztabu Hiszpanii, opracowane i zdeponowane w Bibliotece Miejskiej w Kadyksie. Historycy wojskowości formułują pogląd, że zdobycie czterech sztandarów francuskich i jednego polskiego Hiszpanie zawdzięczają fatalnej strategii armii francuskiej bardziej niż geniuszowi własnych dowódców i żołnierzy. Katedra w Sewilli posiadająca to cenne weksylium znana jest Polakom z rewersu okolicznościowej srebrnej monety polskiej 200.000 zł z gotyckim frontonem katedry i napisem Sevilla EXPO'92, proj. rzeźbiarki Ewy Tyc-Karpińskiej. Monetę wybito dla NBP w mennicy w nakł 45.000 egz.
Komisarz generalny udziału Polski w EXPO’92 w Sewilli
Autor: dr Władysław Serwatowski
Data: 2014-08-26
Kategoria: Publikacje